Haksız Rekabet İle Etkin Mücadele

1- Haksız Rekabet İle İlgili Kısa Vadeli Yapılacaklar

a) Tahsilata Yönelik Çözümler

b) En Az Asgari Ücret Tarifesine Uyumun Sağlanması

c) Disiplin Mekanizmalarının İşlevselleştirilmesi

2- Haksız Rekabet İle İlgili Uzun Vadeli Yapılacaklar

a) Stajyerlere stajları boyunca zorunlu, mevcut meslektaşlara ise katılımı özendirici (mümkünse zorunlu) etik ve haksız rekabeti önleme konulu eğitimler.

b) Meslektaşları uzmanlık alanlarına yönlendirme

c) Meslek bilincini artırmaya, meslektaş hakkını gözetmeye yönelik her türlü eylem.

AMAÇ : Haksız rekabet ile etkin mücadele ile meslekte adaletin, birbirimize olan saygının, mesleğimizin kıymetinin bilinmesinin sağlanması ve birkaç kişi ya da zümrenin değil meslek camiasının tamamının refaha kavuşturulması amaçlanmaktadır.

YÖNTEM : Haksız rekabet olgusu ekonomik, sosyolojik hatta psikolojik vb. bir çok etkenden kaynaklandığı düşünülen ve sadece mesleğimizin değil bir çok mesleğin de kanayan yaralarından birisidir. Haksız rekabeti önlemenin temel yöntemi mesleği icra eden kişilerdeki bilinç düzeyini artırmaktan geçer. Bu nedenle yukarıda ifade edilen uzun vadeli projeler sorunun özüne inmek adına asıl yöntem olarak belirlenmeli ve usanmadan, vazgeçmeden uygulanmalıdır. Ancak önümüzdeki kritik 2023 yılı düşünüldüğünde kısa vadeli yapılacaklar çok daha önemli bir rol oynayacaktır.

Tıpkı hayatın her alanında olduğu gibi mesleğimizde de maalesef kötü insanlar bulunmaktadır. Bizim amacımız kısa vadede aramızdaki kötülerin iyilere zarar vermemesi adına olabildiğince çemberi daraltmaktır. Bu noktada, yapıldığında çemberi daraltıp, mesleğimize kısa vadede çeki düzen vereceğine inandığımız adımlar aşağıdaki gibi olmalıdır.

1- Olabildiğince mutlak çözüme kavuşturulması için tahsilatın tutara bakılmaksızın muhakkak kredi kartı ya da bankadan yapılmasının zorunlu hale getirilmesi gerekmektedir. 459 nolu VUK tebliğine benzer bir tebliğ ile zorunlu hale getirilmesi sağlanabilir.

2- Sözleşmelerin (en az asgari ücret tarifesinden düzenlenmiş) maliye sistemi ile entegre edilmesi ve gerekirse GİB ile koordine olarak sözleşmeler ile o yıl için bildirilen hasılatın kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu noktada meslektaşlardan eleştiri alınacağı aşikârdır ancak böyle önemli bir konuda mesleğimize çeki düzen vermek ve kötüleri ortaya çıkarabilmek adına en azından bir müddet bunun uygulanması gerekmektedir. Bu noktada KDV ve Gelir Vergisi Kanunundaki uyumsuzluğun giderilmesi yapılacak eleştirilerin önüne geçecektir. Geçiş sürecinde bazılarının canları sıkılacaktır ancak toplumsal refahı sağlamak adına fedakârlık yapmamız gerekir. Aynı zamanda tarifemizin enflasyona göre günümüz koşullarına uygun bir şekilde hazırlanması kaçınılmazdır.

3- İki aydan fazla borcunu ödemeyen müşteriler için oda nezdinde oluşturulmuş bir birim ile meslektaşlarımıza alacak takibi konusunda yardımcı olunabilir.

4- Bütün bunlardan çok daha önemli olan madde ise yaptığımız ve ekte sunmuş olduğumuz disiplin mekanizmalarının işlerliğine yönelik küçük çaplı anketten şu an için odaya, yöneticilere ve kurullara güvenin olmadığı anlaşıldığından meslektaşlar üzerinde bu güvenin tesis edilmesi gerekmektedir. Odamız kurumsal kimliğiyle gerekirse 2023 yılını Disiplin Suçlarının istinasız uygulanma yılı olarak ilan etmeli, yöneticilerimizin her yerde disiplin mekanizmalarının kimseyi ayırmadan uygulanacağını ısrarla vurgulamaları ve gelen şikâyet dosyalarının adil bir şekilde hızlı bir şekilde karara bağlanması gerekmektedir.

5- Kaçak muhasebe, etik dışı çalışma gibi konularda bu fiili işleyen kişilerde daha fazla caydırıcı etkisi olacağı düşünüldüğünden odamızın büro denetim komisyonu ile Maliye Bakanlığının ortak ve eş zamanlı denetimler yapması gerekmektedir.

BEKLENEN SONUÇLARI: Öncelikle ne yaparsak yapalım hırsıza kilit dayanmaz ancak buradaki amacımız yukarıda da belirttiğimiz üzere içimizdeki kötüler için olabildiğince çemberi daraltmak ve işini layığıyla yapanların haklarını olabildiğince korumaktır. Beklenen sonuçlar; tıpkı haksız rekabetin nedenlerinde olduğu gibi sosyal, ekonomik ve psikolojik birçok alanda olacaktır.

En az asgari ücret tarifesine riayet edilmek şartıyla tahsilat sorunumuza çözüm bulmak haksız rekabetin en önemli nedenini ortadan kaldırmakla kalmayacak aynı zamanda tahsilat sorununu çözmüş meslektaşlarımız, mesleklerini keyif alarak ve severek yapacaklardır. Mesleğini severek yapan meslektaşımız sorunlara karşı kayıtsız kalamayacak çözümün parçası olmak için çaba gösterecektir. Çünkü kimse sevdiğinin zarar görmesini istemez onun üzerine titrer.

En az asgari ücret tarifesinde yazan ücreti alması gereken meslektaşımız en az tarifede yer alan ücreti almak yerine daha düşük bir bedel alarak sadece haksız rekabet yapmakla kalmamakta aynı zamanda düşük ücret ücret aldığı için yanında çalıştırdığı meslek stajyerine ya da meslek elemanına da düşük ücret vererek aynı zamanda sosyal bir vakaya da imza atmaktadırlar. Tarifeye uyum ve tahsilatın çözümü ile birlikte meslektaşımız en az asgari ücret tarifesinde yazan ücretini almış olacak ve kendisinin sömürüldüğünü düşünen mesleğin geleceği olan aday arkadaşlarımız da hak ettikleri ücreti alabileceklerdir. Yarın bu arkadaşlarımız mesleğe girdiklerinde iyi örnek alacak ve uzun vadede haksız rekabetin önüne geçilecektir.

Özellikle düşük fiyat vererek haksız rekabet yapan birisi aslında sadece meslektaşına ya da mesleğine değil yukarıda da ifade ettiğimiz gibi çalışanına da kötülük etmekte hatta bununla kalmamakta kötülüğün daha büyüğünü ailesine, sevdiklerine ve daha da önemlisi kendisine yapmaktadır. Düşük fiyat vererek müşteri edinme yolunu seçen biri daha çok çalışacak ve ne sevdiklerine ne de kendisine zaman ayıramayacak ve bu diğer yaptığı bütün kötülüklerin yanında fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklara da neden olacaktır. Sürekli stres altında çalışan bir birey hastalıklara davetiye çıkarmasının yanı sıra, çocuklarına ve ailesine yeteri ilgili gösteremediği için dolaylı yoldan toplumsal bozulmaya da yol açmaktadır. Yapılan araştırmalar küçük yaşta sevgi eksikliği yaşayan bireylerin daha çok psikolojik rahatsızlık yaşadığını ortaya koymuştur. Sürekli yüksek stresli ortamda çalışan birisi tahammülsüz olur ve ortada hiçbir şey yokken sevdiklerini kırabilir. İşte bu nedenle haksız rekabetin önlenmesinin beklenen en önemli sonucu haksız rekabet fiilini işleyen kişinin kendisine sağlayacağı faydadır. Kendisini seven ve saygı duyan birisi hiçbir şey için olmasa bile sadece kendisi için bile haksız rekabet yapmaz ve haksız rekabetin önlenmesi için yapılan çalışmalara destek verir.

Korkmadan, birilerine şirin görünmeye çalışmadan, oy kaygısı duymadan, tanıdıklarını kayırmadan uygulanacak disiplin süreçleri adaleti tesis etmekle kalmayacak; aynı zamanda odaya ve kurullara olan güveni de tesis edecektir.

Hasan Volkan ÇEVİK
Mali Müşavir