Herkesin merakla beklediği yasa meclisten geçti. Seçimler öncesi siyasiler çok güzel bir şekilde seyirciye oynuyorlar. Bağkurluların borçları siliniyor, işsizlik fonunda biriken paralar seçim yatırımı olarak çok güzel kullanılıyor ve iş güvenliği ile diğer kanunlarla ilgili düzenlemelere gidiliyor. Dilerim bu yasanın tarafları kendileri ile ilgili bölümlerden fayda görebilirler. Bu yazıda, anlaşılır olmasına gayret göstererek yasanın özetini çıkarmaya çalıştım. Bu yazının sadece bir özet olduğunu ve sizleri ilgilendirecek başkaca önemli maddelerinin de olduğunu sakın unutmayın. Buyurun yasanın özeti...
Emekli olduktan sonra çalışanlardan kesilen yüzde 15'lik sosyal güvenlik destek primi oranı yüzde 10'a düşürülecek. Uygulama bu yılın temmuz ayından itibaren başlayacak.
İşçiye evlenmesi, evlat
edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde
3 gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin verilecek.
Mühendis, mimar ve diş
hekimlerince açılacak bürolara İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun hükümleri
uygulanmayacak. Böylece mimar, mühendis ve diş hekimleri büro açarken
avukat, mali müşavir ve noterlerle aynı haklara sahip olacak.
Asgari geçim indiriminin
üçüncü çocuk için yüzde 10'a çıkarılmasına ilişkin hüküm, kanun yasalaştıktan
sonraki ay başından itibaren, maden kazalarında hayatını kaybedenlere sağlanan
haklar 13 Mayıs 2014'ten geçerli olmak üzere, diğer hükümler yayımı tarihinden
itibaren yürürlüğe girecek.
Temmuz ayında emeklilerin 1000
lira ve altındaki gelir ve aylıklarına 100 lira, 1000 liranın üzerindeki gelir
ve aylıklara da 1100 lirayı geçmeyecek üzere seyyanen zam yapılacak. 65
yaş aylığı da 145 liradan 200 liraya çıkarılıyor.
Asansörlerin yıllık periyodik
bakımları yasal zorunluluk haline geliyor ve bundan sorumlu olacak kişiler
belirleniyor.
Kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışanlarla, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan,
kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı halde, bu düzenlemenin yayımlandığı ayın
sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu
prim borçlarını 3 ay içinde ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde;
prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak
karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise
tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacak. Durdurulan süreler
sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek.
Sigortalılıkları
durdurulanlardan, ilgili kanun uyarınca çalışmaya devam edenlerin
sigortalılıkları yeniden başlatılacak. Daha sonra sigortalı ya da hak
sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, durdurulan sigortalılık
sürelerinin tamamı ihya edilecek.
Sigortalılıkları durdurulanlar
ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında, 1 Ocak 2012'den, bu
maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan süreler için genel sağlık sigortası
hükümleri uygulanmayacak.
Genç işsizlerin belli
koşullarda istihdam edilmesi halinde sigorta primi işveren hissesi, İşsizlik
Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.
Çok tehlikeli sınıfta 10'dan
fazla çalışanı bulunan ve 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle
sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik
sigortası işveren payı, teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak
üzere ve 3 yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak. Ölümlü veya sürekli iş
göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi halinde takip eden aydan
itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecek. İşverenler şartları tekrar
sağlamaları ve talepleri halinde bu teşvikten yeniden yararlanacak.
Teşvikten yararlanan
işverenlerden ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarını
bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları
primleri yasal faiziyle birlikte geri ödeyecek ve teşvikten 5 yıl süreyle
yasaklanacak.
Ermenek'te meydana gelen maden
kazasında, sigortalı olanlar ile kazada hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine,
6 ay süreyle brüt asgari ücretin iki katı tutarında İşsizlik Sigortası
Fonu'ndan ödeme yapılacak. Bu ödemelerde vergi kesintisi yapılmayacak.
Kanunla, ortalama sigortalı
sayısının yanlış hesaplanması sebebiyle sigorta primi desteğinden yersiz
yararlandığı tespit edilen işverenlerin teşvikleri iptal edilerek, geriye dönük
prim borcu çıkarılacak. Ancak bu teşvikten yersiz yararlanılan prim
tutarlarına gecikme cezası ile gecikme zammı uygulanmayacak.
Kanunla, genç işsizler
için istihdam teşviği getiriliyor. 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük
olanlardan Türkiye iş Kurumu tarafından 31 Aralık 2016 tarihine kadar
başlatılan işbaşı eğitim
programlarını tamamlayanların programı bitirmelerini müteakip üç
ay içinde meslek alanında işe alınması ve işe alındıkları iş yerindeki ortalama
sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilmeleri kaydıyla; imalat sektöründe
işe alınmaları halinde 42, diğer sektörlerde işe alınmaları halinde ise 30 ay
süreyle asgari ücret üzerinden sigorta primi işveren
hissesi, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.
15 yaşını doldurmamış çocuklar
çalıştırılamayacak, 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise sanat, kültür ve
reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı
izin almak şartıyla çalıştırılabilecek. Sanat, kültür ve reklam
faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla
çalıştırılamayacak.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda da değişiklik yapıyor. İhaleli
işlerde, iş sağlığı ve güvenliğine dair yükümlülükler ihale öncesinde
belirlenecek.
İşveren, işçinin yürütmekte
olduğu işle ilgili iş sağlığı ve güvenliği önlemleri konusunda işçiyi
bilgilendirecek.
İşçiler, en az yüzde 70
oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde,
hastalık raporuyla ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından
kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne
kadar ücretli izin alabilecek.
Türkiye İş Kurumu tarafından
düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan
kursiyerlerden bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında genel
sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacak.
Kursiyerlerin prim oranı,
prime esas kazançlarının yüzde 13.5'ten yüzde 5.5'e, yüzde 12.5 olan genel
sağlık sigortası payı yüzde 4.5'e inecek.
Kanunla, nitelikli iş
gücü istihdamıyla iş sağlığı ve güvenliği ortamının
geliştirilmesi, iş kazalarının azaltılması ve verimliliğin artırılmasını
hedefleyen düzenlemelere gidiliyor. Buna göre, tehlikeli ve çok
tehlikeli işlerden olup, standardı yayımlanan ve tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım
tarihinden itibaren 12 ay sonra kanundaki esaslara göre mesleki
yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak. Mesleki Eğitim
Kanunu'na göre ustalık belgesi alanlarla Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı
mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik
eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık
belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için mesleki
yeterlilik belgesi şartı aranmayacak.
Bu alandaki
denetimleri iş müfettişleri gerçekleştirecek. Bu hükümlere
aykırı davranan işveren veya işveren vekillerine Çalışma ve İş Kurumu
il müdürü tarafından her bir çalışan için 500 lira idari para cezası
verilecek. Bu cezalar tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecek.
Bu düzenlemenin yayımı
tarihinden önce, ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım
paylarının eczanelerce usulüne uygun tahsil edilmemesi nedeniyle, eczacılar
hakkında öngörülen cezai şart, her fatura dönemi için brüt 5 asgari ücret
tutarını geçemeyecek.
İşverenlerin veya üçüncü şahısların
31 Aralık 2014 tarihine kadar iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık,
malullük, adi malullük ve ölüm halleriyle sigortalıya, genel sağlık
sigortalısına veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller
nedeniyle kesinleşmiş mahkeme kararı sonucu ödemekle yükümlü oldukları her
türlü borçlarının faizinin tahsilinden vazgeçilecek.
Faiz tahsilinden
vazgeçilmesinden yararlanmak isteyen borçlular, düzenlemenin yayımlandığı
tarihi izleyen ay başından itibaren 3 ay içinde SGK'ya başvuruda bulunmaları,
ilk taksiti 4 ay içinde, diğer taksitleri ikişer aylık dönemler
halinde azami 18 eşit taksitte ödeyecek.
Şirket ortağı olan veya
serbest çalışan doktorlarla uzman doktorlar, özel hukuk kişileri veya
vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde hizmet
vermeleri halinde sözleşmelerinde aksine hüküm bulunmadıkça kendi adına
bağımsız çalışanlar kapsamında sigortalı sayılacak.
2008 yılı Ekim ayından önce
ölen sigortalının anne babasına gelir ve aylık bağlanmasında eş ve çocuklarından
artan hisse bulunması şartı dışında başka bir şart aranmayacak. 2008 Ekim
ayından sonra ölen sigortalının anne babası için de muhtaçlık şartı
aranmayacak. Bu kapsamda bağlanacak gelir ve aylıklar, düzenlemenin
yürürlüğe gireceği tarihi takip eden ay başından başlatılarak, bu tarihten önceki
süreler için herhangi bir ödeme yapılmayacak.
Yasayla, trafik kazaları
nedeniyle ilgililere sunulan sağlık hizmet bedellerinin kapsamının ne şekilde
belirleneceğine açıklık getiriliyor. Buna göre, trafik kazaları sebebiyle
üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum
ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal
güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortası sayılanlar için
belirlenen sağlık hizmeti geri ödeme usul ve esasları çerçevesinde Sosyal
Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacak.
Turizm, özel güvenlik ve
sağlık hizmeti yürütülen işlerde, işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7.5
saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.
Hasan Volkan ÇEVİK
Mali Müşavir
Kaynak: TBBB - Meclis Haber Sitesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder