Karıştırılan Terimlere Ait Açıklamalar (İş Göremezlik, Malüllük)

Sıklıkla karıştırılan Geçici İş Göremezlik, Sürekli İş Göremezlik ve Malüllük Aylığı terimlerine açıklama getirmek istedim. Sürekli iş göremezliği olan yada malüllük aylığı alan kişi sigortalı olarak çalışabilir mi?

1- Geçici İş Göremezlik Ödemesi : İşçinin iş kazası geçirmesi, hastalık yada analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.

Bu durumdaki işçi mevcut işyerinde yada başka bir işyerinde çalışamaz. Çalışması durumunda işçinin geçici iş göremezlik ödemesi kesilir, daha önce aldıkları faiziyle geri alınır. Çalışması hastalığın artmasına yada başka bir rahatsızlığın tetiklemesine yol açarsa tedavi masraflarından hem işçi hem işveren müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

2- Sürekli İş Göremezlik Geliri : İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.

SGK mevzuatına göre sürekli iş göremezlik geliri alan kişiler emekli sayılmadıklarından SGDP’ye tabi çalıştırılmayacak ve normal sigortalılar gibi tüm sigorta kollarına tabi olarak bildirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde maaş alan bir personeli çalıştırırsanız ne işçiye ne de işverene bir zararı dokunmaz. Bu şekilde çalışan işçinin maaşı kesilmez.

3- Malüllük Aylığı : Hizmet akdine tabi (4/a lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b li) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını, kaybettiği; Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır.

Malüllük aylığı alan bir kişi 4/a'lı olarak çalışmaya başlarsa genel bir ifade ile malüllük aylığı kesilir diyebiliriz. Fakat bazı özel durumlarda aylıklarının kesilmemesi de mümkündür. Bu durumları aşağıda paylaştım.

İşveren malül de olsa işyerinde fiilen çalışan işçiyi sigortalı olarak bildirmelidir. Eğer malülen emekli olan birini sigortalı gösterirse işçinin maaşı kesilir ama işverene bir ceza olmaz. Fakat işveren bu durumdaki bir işçiyi sigortalı göstermez ve tespit edilirse işte o zaman işveren hakkında sigortasız işçi çalıştırmaktan idari para cezası uygulanır.

Hasan Volkan ÇEVİK

Mali Müşavir

5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra sigortalı olanlarda durum değişiklik arz etmektedir

• Önce sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi veya sosyal güvenlik destek primi uygulaması Kanunun 27 ve geçici 14. maddelerinde,
• Sonra sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi ise 27. madde hükümlerine, göre yapılacaktır.

5510 sayılı Kanunun malullük aylığının kesilmesine ilişkin 27. maddesinde, malullük aylığının sigortalının;

• Bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,
• Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması, hallerinde kesileceği öngörülmüştür.

Eski SSK kapsamında malulen emekli olan kişiler;

• 4/a’lı olarak işçi statüsünde çalışmaya başlarlarsa aylıkları kesilir,
• 4/b’li (işveren) olarak çalışmaya başlarlarsa aylıkları kesilmez, sosyal güvenlik destek primi öderler,
• 4/c kapsamında çalışırlarsa aylıkları kesilmemektedir.

Eski BAĞ-KUR kapsamında malulen emekli olan kişiler;

• 4/a’lı olarak işçi statüsünde çalışmaya başlarlarsa işverenleri sosyal güvenlik destek primi öder ve aylıkları kesilmez,
• 4/b’li (işveren) olarak çalışmaya başlarlarsa aylıkları kesilmez,
• 4/c kapsamında çalışırlarsa aylıkları kesilmemektedir.

Malulen Emeklinin Çalışmasının Yaptırımları

Malulen emekli olan biri engelli statüsünde çalışmak istiyorsa yapması gereken, en yakın yetkili hastaneler’ den birine  başvurarak “4857 sayılı İş Kanunu’nun 30. maddesi kapsamında özel sektör ile kamu kurum ve kuruluşlarında sakat statüsünde çalışıp çalışamayacağına” dair özürlü sağlık kurulu raporu talep etmek olmalıdır. Bu şekilde malul statüsünde çalışıp çalışamayacağınız konusu değerlendirilir ve raporda yazacak durumlara göre malullüğünüze uygun çalışıp çalışamayacağınız durumlar belirtilir ve buna göre engelli arkadaş çalışabilir.

Engelli aylığı alıyorken çalışmanız halinde ise, çalışmaya başladıktan en geç 90 güniçinde SGK’ya çalışmaya başladığınızı bildirip engelli aylığınızı durdurmakla mükellefsiniz. Aksi takdirde yersiz ödeme iddiasıyla size borç tahakkuk ettirilebilir.

Yararlanılan Kaynak : http://www.nevzaterdag.com/