İnşaat İşlerinde Asgari İşçilik Tutarı Nasıl Hesaplanır?

Soru: Arkadaşlar merhaba, İnşaat muhasebesinden tamamen uzağım. 1.550.000 kdv hariç matrahı olan bir hakedişin asgari ücretten sgk masrafını hesaplamam gerekiyor. Bununla ilgili bilgiye ihtiyacım var. Az araştırayım dedim sanırım m2sini ve inşaatın süresini de öğrenmem gerekiyor. Başka hangi verilere ihtiyacım var acaba? 6,75 gibi bir oranda okudum.

Cevap : Öncelikle burada verilen cevap kapsamlı bir cevap olmayıp konunun anlaşılabilmesi için temel bilgilere yer verilmeye çalışılmıştır. Hesaplama yaparken yanlış yapmamak adına konu hakkında deneyimli birinden yardım almanızda fayda var.

Yapılan her işin bir asgari işçilik oranı vardır. Özel bina inşaatlarında yapı ruhsatında yazan metre kare toplamı, ihaleli taahhüt işlerinde ise kdv hariç toplam hakediş tutarı esas alınır. Sizin ilk önce yaptığınız işin ne olduğu tam olarak bilmeniz gerekir.

Ondan sonra Maliye ve Bayındırlık ve İskân Bakanlıklarınca müştereken tespit ve ilan edilecek bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile yapı ruhsatında yazan toplam metre karenin çarpılması sonucu asgari işçiliğe esas tutarı bulursunuz.

Özel bina işlerinde işçilik oranı % 9'dur (*) fakat müfettiş incelemesi istemeksizin işçilik tutarını ödemek istediğinizde faturalı ödemeler dikkate alınmaz ve bunun yerine bu işçilik oranından % 25 indirim yapılır. Sonuçta sizin dikkate almanız gereken indirim düşüldükten sonraki oranda % 6,75 olur. Asgari işçiliğe esas tutar ile bu oranın çarpımı size SGK'na bildirilmesi gereken asgari işçilik tutarını verecektir.

SGK'na bildirdiğiniz çalıştırdığınız işçilere ait toplam sigorta matrahı ile bulduğunuz bu rakamı karşılaştırdığınızda eğer eksik işçilik ödemesi yapmışsanız fark işçilik olarak bunu SGK'na ödersiniz.

İhaleli taahhüt işinde ise durum biraz daha farklıdır. Çünkü taahhüt işlerinde yaptığınız işin türüne göre farklı asgari işçilik oranları ile karşılabilirsiniz. Örneğin tadilat işi yaptığınızı ve asgari işçilik oranının da % 15 olduğunu düşünelim. Yine yukarıda yazdığım gibi müfettiş incelemesi istemeksizin asgari işçilik oranının tespit edilmesini istediğinizde faturalı ödemeleriniz dikkate alınmaz ve bu orandan % 25 indirilir. Sonuçta bu iş ile ilgili asgari işçilik oranının indirim düşüldükten sonraki hali % 11,25 olur. Toplam kesmiş olduğunuz KDV hariç hakediş bedelini bu oran ile çarptığınızda SGK'na bildirmeniz gereken işçilik oranını bulmuş olursunuz. Bu iş için çalıştırdığınız işçilerin sigorta matrahı, hesaplanandan az ise fark işçilik tutarı olarak ödersiniz.

Her işin farklı bir asgari işçilik oranı vardır. Bunu unutmadan ilk önce ne iş yaptığınızı açıklığa kavuşturup ondan sonra bu hesaplamalara girişmeniz doğru olur. SGK’nun sayfasından asgari işçilik oranlarının tam listesine ulaşabilirsiniz. Ayrıca özellikli bir durum da özel bina inşaatlarında inşaatın ne zaman bittiğinin de dikkate alınacak metre kare birim maliyetlerine etkisi vardır. Yapımına başlandığı yıl tamamlanmayan, daha sonraki yıllarda tamamlanan inşaatların maliyeti hesaplanırken, bitirildiği yıldan bir önceki yılın birim maliyet bedeli üzerinden hesaplama yapılmaktadır. 

Hasan Volkan ÇEVİK

Mali Müşavir


(*) Özel bina inşaatlarında işçilik oranları, betonarme karkas inşaatlarda % 9, prefabrike yapılarda % 7, tünel kalıp sistemi ile yapılan inşaatlarda % 7, Çevre düzenlemesi dahil tünel kalıp sistemiyle yapılan inşaatlarda %7,30 ve yığma bina inşaatlarda ise % 12 olarak belirlenmiştir (SGK, Tebliğ, Ek-1 liste).