Aslına bakarsanız konu Yeni TTK'nun yayınlandığı tarih kadar eski. Fakat hala yanlış anlaşılmalar var. Yeni TTK Ultra Vires'i kaldırdı ve insanlar Ultra Vires kalkınca şirketlerin ana sözleşmelerinde amaç konuya yer vermelerine gerek bulunmadığını yada istedikleri her işi yapabileceklerini düşünmeye başladılar. Fakat durum öyle değil;
Ultra Vires kısaca şirketin organlarının sorumluluğu ile ilgilidir, esas sözleşmedeki maksat ve konunun kaldırılması değildir.
Bu kavram gereğince şirketin organları tarafından yapılan işlemler şirketin maksat ve mevzuu dışında kalsalar bile bu organların yasanın verdiği yada verilen yetkilerini aşmadıkça bağlayıcıdırlar.
Yeni TTK 339. maddesinde Anonim Şirketlerin esas sözleşmelerini düzenleyen hükümlerine yer verilmiştir. Buna göre 339/2/b maddesinde ”Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu”nu esas sözleşmede yer alması gereken unsurlar arasında sayılmıştır. Yani ayrıntılı bir biçimde belirtilmiş işletme konusu anonim şirket esas sözleşmelerinde bulunması gereken zorunlu bir unsur olmaya devam etmektedir.
Aynı husus limited şirketler için ise kanunun 576. maddesinin 1/b maddesinde geçmektedir.
Ultra viresten önce, şirketin sorumluluğunun şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmesinde yazılı işletme konusu ile sınırlı olduğunu belirten hükümler bulunduğunda şirket amaç konusu dışında bir iş yaptığında bundan zarar gören 3. kişiler bu hükmün varlığından dolayı şirket ve yetkilileri hakkında dava açamıyorlardı.
Artık şirketler benim sorumluluğum "şirket ana sözleşmesinde yazılı işletme konusu ile sınırlıdır" diyemeyecek. Ultra viresin kalkması bunu sağlamıştır.
Bir örnekle açıklarsam belki daha açıklayıcı olur. Bir firma ana sözleşmesinde geçmemesine rağmen gıda faaliyeti ile uğraşıyor olsun. Bu gıda faaliyetinden yararlanan 3. kişiler (yani şahıslar) bu adamın ana sözleşmesinde gıda faaliyeti geçiyor mu diye genelde bakmazlar. 3. kişiler ana sözleşmesinde gıda faaliyeti geçmeyen firmadan bir mal alışı yapıp bu alıştan dolayı her hangi bir zarara uğrarsa ve bu zararı nedeniyle söz konusu şirketi dava ederse; şirket ana sözleşmesinde sorumluluğun; İşletme konusu ile sınırlı olduğunu belirten hususlar var ise zarar gören firma bir hak iddia edemiyordu. Ultra vires kalkınca bu gibi durumlarda şirket benim sorumluluğum işletme konumla sınırlı diyemiyor hale geldi.
Yani ultra viresin kalkması şirket ana sözleşmesinde işletme konularına yer verilmeyecek, şirket her işi yapar anlamına gelmez. Yukarıda yazdığım Yeni TTK maddelerine göre iştigal konularının yazılması bir zorunluluk olarak devam etmektedir.
Hasan Volkan ÇEVİK
Mali Müşavir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder